راهنمای کامل برنامه‌ریزی کنکور

تعیین زمان استراحت

استراحت بین پارت‌های مطالعاتی یکی از مهمترین فاکتورهای برنامه‌ریزی روزانه‌ست که باید به اون توجه کرد. اما منظور از این استراحت چیه؟ خوابیدن، بازی کردن، چرت زدن، خوراکی خوردن و … می‌تونه به نوعی استراحت در زمان درس خوندن محسوب بشه؟!

استراحت کردن شما باید به این صورت باشه که ذهن خودتون رو به هیچ عنوان درگیر حواشی اطراف نکنین. استراحت شما می‌تونه یک دوش آب سرد، فعالیت ورزشی کوتاه و سبک، خوردن میوه و … باشه.

اما به هیچ عنوان به این معنی نیست که خودتون رو درگیر صحبت کردن با دوستان یا وارد شدن به فضای مجازی و… کنین، چون این کارها باعث خستگی چشمی میشه و درگیری ذهنی شما به حواشی رو تشدید می‌کنه.

انتخاب منابع مناسب

در تدوین یک برنامه‌ریزی درسی برای کنکور، به طور مناسب اول باید منابع و کتاب‌های جامع از درسنامه‌های آموزشی گرفته تا بانک‌های تست و جمع‌بندی و مرور رو تهیه کنین! اما دقت داشته باشین که این منابع باید با بررسی و در نظر گرفتن سطح علمی شما انجام بشه.

برای مثال اگه شما سطح علمی و درسی متوسطی داشته باشین کتاب‌هایی که رتبه 1 کنکور سال قبل برای کنکور استفاده کرده، کمکی به شما نمی‌کنه.

مشخص کردن میانگین ساعات مطالعاتی

مهم‌ترین موضوعی که در قبولی کنکور نقش داره ساعت مطالعه‌ست. شما باید بدونین اینکه روزانه چقدر درس بخونین، در نتیجه کنکور اهمیت زیادی داره. برای اینکه میانگین ساعات مطالعاتی خودتون رو پیدا کنین یک الی دو هفته اخیر خودتون رو بررسی کنین و ببینین که روزانه چند ساعت مطالعه کرده. تمام ساعات رو جمع بزنین و بعد تقسیم بر تعداد روزها کنین.

به این ترتیب به یک میانگین ساعت مطالعاتی برای هر روز خودتون می‌رسین که می‌تونین اون رو اضافه کنین و یا کیفیت اون رو افزایش بدین. حالا با توجه به میانگین ساعات مطالعاتی که دارین می‌تونین تعیین کنین که چه میزان از درس‌های خودتون رو هر روز مطالعه کنین.

تهیه لیستی از مباحثی که به اون‌ها تسلط دارین

برای این کار یک لیست برای خودتون بنویسین که در اون اسم همه درس‌ها به اضافه تمام مباحث درسی اون‌ها مشخص باشه. بعد جلوی هر مبحث بنویسین که تا چه اندازه به اون تسلط دارین یا ندارین. به این ترتیب می‌تونین نسبت به وضعیت درسی خودتون اشراف کامل داشته باشین و بدونین که باید بیشتر روی کدوم مباحث زمان بذارین.

داشتن راهنما برنامه درسی

همه داوطلبان کنکور باید یک راهنما برای مطالعه و برنامه خودشون داشته باشن. به این معنی که هر کاری و هر تکنیکی رو در زمان مربوط به خودشون باید اجرا کنن. برای مثال دوره مرور و جمع بندی، زمان تست زدن، مطالعه تشریحی و تحلیل تست‌ها.

توجه به دروس پیش‌‌نیاز و هم‌نیاز

اکثر دروس شما پیش‌نیازها و هم‌نیازهایی دارن که اگه اون‌ها رو رعایت نکنین، یادگیری دروس برای شما دشوار میشه. به عنوان مثال در درس فیزیک اگه روی مبحث حرکت‌شناسی و بردار تسلط نداشته باشین، در مبحث دینامیک به مشکل بر می‌خورین. پس باید در همه دروس پیش‌نیاز و هم‌ نیازها رو رعایت کنین.

بهترین روش برنامه‌ریزی کنکور 

خب برای داشتن یک برنامه‌ریزی اصولی برای کنکور علاوه بر دونستن ویژگی‌ها و نکات اون، باید بهترین روش برنامه‌ریزی کنکور رو هم بدونین تا بتونین طراحی یک برنامه متناسب با توانایی‌ها و شرایط‌تون رو شروع کنین. در دوران مدرسه احتمالاً با یکی از دو روش زیر درس می‌خوندین:

یا کتابی رو شروع می‌کردین و تا پایان اون از اتاق بیرون نمیومدین یا در زمان مثلاً چهار ساعته تا جایی که میشد درس می‌خوندین.

اسم روش اول، روش حجمی و روش دوم، روش زمانیه. اما برای یک پشت کنکوری برنامه حجمی یا زمانی به تنهایی هیچ نتیجه‌ای به همراه نداره! برنامه‌ریزی کنکور باید طبق روش حجمی – زمانی انجام بشه. ادامه این متن رو بخونین تا با این روش آشنا بشین:

برنامه‌ریزی حجمی و زمانی برای کنکور

بهترین روش برنامه‌ریزی درسی برای کنکور، برنامه‌ریزی حجمی – زمانیه. احتمالاً می‌تونین حدس بزنین که این روش چطور اجرا میشه. مثلاً: اگه در برنامه خودتون ذکر کنین که روز شنبه 2 ساعت فصل اول شیمی و 2 ساعت، سه درس از دینی رو مطالعه می‌کنم، یعنی از ترکیب حجم درس در بازه زمانی استفاده کردین.

این روش دو مزیت اصلی برای شما به همراه داره: اول این که سرعت مطالعه شما رو بالا می‌بره. همین سرعت باعث میشه که شما دروس مورد نظرتون رو با وسواس مطالعه نکنین! پس هم از هدر رفتن وقت‌تون جلوگیری میشه و هم تمام منابع کنکور با این روش مورد مطالعه قرار می‌گیره.

اما حتی زمان به کارگیری این روش این نکته مهم رو که «برنامه‌ریزی شما برای این آزمون باید بر اساس بودجه‌بندی کنکور باشه» رو فراموش نکنین. در ادامه توضیح بیشتری در رابطه با برنامه‌ریزی بر اساس بودجه‌بندی کنکور داده شده.

برنامه‌ریزی براساس بودجه‌بندی کنکور

بودجه‌بندی کنکور یعنی از هر درس و مبحث چه تعداد سوال در کنکور مطرح میشه و زمان پاسخگویی به این سوالات چقدره. برای برنامه‌ریزی درسی کنکور باید اولویت رو به مباحثی بدین که بیشترین تعداد سوال رو دارن. البته برای موفقیت در تست زدن، باید مباحث پیش‌نیاز هم مطالعه بشن. بهتره که زمان تست زدن بیشتر از مطالعه کردن باشه؛ در این‌صورت در زمان تست زدن درس‌ها رو هم مرور می‌کنین.

آیا برنامه کنکور من خوب عمل کرده؟

حالا که اصول برنامه‌ریزی کنکور رو یاد گرفتین و یک برنامه درسی خوب رو تنظیم کردین، نوبت به ارزیابی برنامه می‌رسه. هر نوع برنامه‌ریزی درسی کنکور هر چند که از همه معیارها برخوردار باشه، ممکنه برای شما کارایی نداشته باشه. پس بهتره هر چند وقت یکبار میزان پیشرفت خودتون رو با توجه به برنامه‌ریزی درسی کنکورتون در نظر بگیرین.

با بررسی موارد زیر متوجه می‌شین که برنامه درسی‌تون خوب عمل کرده یا نه و چه دستاوردی کسب کردین:

.1فشار خیلی زیادی به شما وارد نشه

اگه احساس خستگی بیش از حد دارین؛ چه ذهنی و چه روحی، بهتره در چینش برنامه‌تون تجدید نظر داشته باشین. برنامه استاندارد باید تعادلی بین مطالعه و تفریح ایجاد کنه. در غیر این‌صورت فقط خستگی شما رو افزایش می‌ده.

.2بعد از چند هفته تاثیر مثبتی در نمرات و درصد آزمون‌ها مشاهده کنین

خیلی از دانش‌آموزان با اینکه هیچ پیشرفتی ندارن، اما بازم به برنامه اشتباه خودشون پایبندن. این موضوع برای دانش‌آموزانن کنکوری اهمیت خیلی زیادی داره.

.3علاوه بر زمان مطالعه، شیوه درس خوندن برای هر کتاب درسی رو یاد گرفته باشین

بعضی اوقات اشکال از برنامه‌های درسی نیست اما نحوه مطالعه دروس باعث میشه تا پیشرفت چشمگیری قابل مشاهده نباشه.

.4به صورت تدریجی عمل کرده باشین

خیلی از برنامه‌ها با اینکه ظاهرا ایرادی ندارن اما عملا قابل اجرا نیستن. به همین دلیله که دانش‌آموزان هیچ پیشرفتی رو تجربه نمی‌کنن.

.5آیا برنامه‌ریزی کنکور، شما رو به یک روتین روزانه رسونده؟

از خواب که بیدار می‌شین باید کارهاتون رو بدونین و به یک برنامه روزانه ثابت رسیده باشین. البته منظور این نیست که هر روز فقط ریاضی یا فیزیک بخونین، بلکه با توجه به نیازهاتون، یک برنامه از پیش تعیین شده تنظیم کرده و دقیقا طبق همون عمل کنین.

.6کارهای از پیش تعیین نشده بخشی از زندگی همه ما هستن

اگه برنامه‌ریزی کنکور شما به گونه‌ایه که با یک امر از پیش تعیین نشده کاملا به هم می‌ریزه، بهتره که در چینش کارهاتون تجدید نظر کنین.

برای برنامه‌ریزی کنکور چه مواردی باید بررسی بشه؟

تا این بخش از مقاله یاد گرفتیم که چطور برای کنکور برنامه‌ریزی کنیم و بعد از برنامه‌ریزی چطور اون رو مورد ارزیابی قرار بدیم. حالا بهتره با هم مواردی رو که باید در برنامه‌ریزی کنکور بهشون توجه ویژه‌ای داشته باشیم، مورد بررسی قرار بدیم. مواردی مثل اینکه چطور درس بخونیم، چطور تست بزنیم یا اصلا کی درس بخونیم؟!؟! بیاید در ادامه این موارد رو باهم بررسی کنیم:

• تاریخ: اهمیت برنامه‌ریزی درسی برای کنکور به زمانیه که تا روز آزمون در اختیار داریم. بررسی اینکه چقدر زمان داریم و چطور برنامه خودمون رو در این روزها جا بدیم خیلی اهمیت داره.

• درس‌ها: تعداد درس‌هایی که باید در تاریخ تعیین‌شده بخونین رو بررسی کنین و همینطور مشخص کنین که با توجه به ضعف یا قوت‌تون در هر درس، برای هر کدوم چقدر باید زمان بذارین تا به اتمام برسن.

• مباحث درسی: علاوه بر دروس لازمه که حتما مباحث رو هم برای مطالعه روزانه خودتون مورد بررسی قرار بدین تا بتونین به موقع تمامی مباحث دروس رو به اتمام برسونین.

• ساعات مطالعه تشریحی: در مطالعه تشریحی هدف فقط آموزش، یادگیری و همینطور حل مسئله‌ست و تمرکزمون باید روی این موضوع باشه؛ بنابراین حواس خودمون رو با کتاب‌های تست پرت نمی‌کنیم و تست زنی رو به وقت خودش موکول می‌کنیم.

• ساعات پرداختن به تست‌ها: در ساعاتی که به حل مسئله و تست‌زنی اختصاص میدیم به تقویت درصدهامون و حل مشکلاتی که در یادگیری و حل مسئله داریم می‌پردازیم و خودمون رو مورد آزمون و خطا قرار میدیم.

ممکنه در رابطه با هریک از این موارد بالا سوالاتی براتون پیش اومده باشه که در ادامه سعی می‌کنیم در رابطه با هر کدوم توضیحاتی رو ارائه بدیم تا هیچ نقطه ابهامی در برنامه‌ریزی کنکور براتون باقی نمونه.

هر روز چه درس‌هایی بخونیم؟

همونطور که قبلا هم اشاره کردیم یکی از مواردی که باید بررسی کنین تعداد درس‌هاییه که باید بخونین. باید عادت‌های مطالعاتی‌تون رو در دوران آمادگی برای کنکور تغییر بدین. خوندن یک درس در روز، نمی‌تونه شما رو برای کنکور آماده کنه. بهترین کار اینه که در طول روز چند درس مختلف رو مورد مطالعه قرار بدین.

یکی از تفاوت‌هایی که مطالعه برای کنکور با مطالعه برای امتحانات مدرسه داره اینه که در امتحانات مدرسه یک درس رو امتحان میدین و نیاز به برنامه‌ریزی درسی برای کنکور رو احساس نمی‌کنین؛ اما برای کنکور شما باید 3 پایه تحصیلی رو همزمان با هم جلو ببرین.
یعنی همزمان با یادگیری دروس دوازدهم، درس‌های دهم و یازدهم رو هم مرور کنین و روی همه اون‌ها تسلط کافی بدست بیارین. با در نظر گرفتن این شرایط، موفقیت در کنکور بدون برنامه‌ریزی کردن غیر‌ممکنه. پس برنامه‌ریزی درسی کنکور رو بسیار جدی بگیرین و همین حالا برای خودتون یک برنامه درسی طراحی کنین!

از کی درس بخونیم؟

“هر چه زودتر، بهتر“

در سال‌های قبل، نظر اکثر مشاورا این بود که بهترین زمان برای شروع درس خوندن از تابستان پایه دوازدهم است. ولی با توجه به فرآیند و روند کنکور میشه متوجه شد که این دیدگاه برای سال‌های آینده اشتباهه. با توجه به افزایش رقابت و پیچیدگی سوالات آزمون سراسری، به راحتی میشه فهمید که باید از پایه به مطالعه درست و اصولی عادت کنین.

البته هیچ قانون ثابتی برای کنکور وجود نداره و در سال‌های اخیر به کرّات شاهد موفقیت افرادی بودیم که در زمان خیلی کم، همه دروس کنکور رو جمع‌بندی کرده و به موفقیت دست پیدا کردن. برای برنامه‌ریزی کنکور می‌تونین بر اساس فصل‌های مختلف همه چیز رو تغییر بدین. نمونه‌های زیر تقسیم‌بندی زمانی مناسبی برای درس خوندن و برنامه‌ریزی کردن در دوران کنکور هستنن:

1- برنامه‌ریزی کنکور برای تابستان

با شروع از تابستان می‌تونین با خیال راحت بهترین منابع رو پیدا کنین و به مرور خودتون رو با روش‌های برنامه‌ریزی کنکور وفق بدین. حتی اگه نتونستین با این برنامه همراه بشین، فرصت کافی برای تغییر دارین. در واقع با شروع کردن از تابستان، زمان لازم برای آزمون و خطا رو دارین و کمترین میزان از استرس رو تجربه می‌کنین.

اما حتی اگه دیر کردیدن هم ناامید نشین و از همین حالا شروع کنین. هیچ قانون ثابتی برای کنکور وجود نداره! شاید شما بتونین به صورت فشرده تمام دورس مربوط به کنکور رو مطالعه کنین و به نتیجه خوبی هم برسین. حضور یک مشاور کاربلد در چنین شرایطی می‌تونه کمک بزرگی برای شما باشه. درس خوندن و برنامه‌ریزی کنکور در تابستان برای چند گروه از داوطلبان کنکور کاربردیه:

• برای دانش‌آموزانی که پایه ضعیفی دارن؛
• برای کسایی که هدف قبولی در رشته‌های پرطرفدار مثل پزشکی رو دارن؛
• کسایی که هدف رتبه برتر شدن دارن؛
• کسایی که هنوز بهترین روش مطالعه رو با توجه شخصیت خودشون پیدا نکردن؛
• کسایی که با تست زدن آشنا نیستن.

فرصت سه ماهه تابستان بهترین زمان برای پیشرفته که هر کسی اون رو جدی نمی‌گیره. اگه اهداف تحصیلی بزرگی در سر دارین از این فرصت استفاده کنین تا از رقیب‌های خودتون پیشی بگیرین. بعد از این سه ماه وارد فصل پاییز و مهر ماه میشیم.

2- برنامه‌ریزی کنکور در پاییز

کنکوری‌هایی که در حال برنامه‌ریزی برای پاییز هستن معمولاً به دو گروه تقسیم می‌شن:

• کسایی که از تابستان درس خوندن رو شروع کردن و دست پر وارد پاییز شدن؛
• کسایی که با استرس عقب موندن و عذاب وجدان تابستان، وارد این فصل شدن.

هر دو گروه باید بدونن که هنوز برای رسیدن به هدف، مسیر طولانی در پیشه. بعد از سه ماه پاییز، حداکثر استفاده رو ببرین و زمان رو از دست ندین. بهتره در این دوران درس‌های مربوط به کلاس‌های مدرسه رو در همون روز مطالعه کنین تا سرعت و کیفیت یادگیری‌تون رو در مدرسه بالا ببرین. با این کار هم از برنامه‌ریزی درسی برای کنکور عقب نمی‌مونین و هم با اعتمادبه‌نفس بیشتری در کلاس‌های مدرسه و کنکورتون حاضر میشین.

-3برنامه‌ریزی درسی برای کنکور از عید

تعطیلات نوروز از اون فرصت‌های طلاییه که به خاطر نزدیک بودن به زمان برگزاری کنکور، اهمیت زیادی داره. درس خوندن در عید به دانش‌آموزان کمک می‌کنه که بتونن با خیال راحت و فراغ بال همه درس‌هایی که تا به‌حال مطالعه کردن رو مرور کنن. اون‌ها می‌تونن در این بازه زمانی خودشون رو برای امتحانات پایان سال هم آماده کنن.

از اون‌جایی که تاثیر معدل در کنکور افزایش پیدا کرده، کسب نمرات بالا از امتحانات نهایی هم اهمیت داره. داوطلبانی که تا قبل از عید همه چیز رو خیلی سطحی و آسون مطالعه می‌کردن، حالا می‌تونن با استفاده صحیح از روش‌های مطالعه درسی و پایبندی به اجرای برنامه‌ریزی کنکور پیشرفت خیلی زیادی رو در نتیجه آزمون‌های آزمایشی خودشون لمس کنن.